mapa występowania jodu w polsce

dawkę jodu i chociaż częstość występowania raka tarczycy u kobiet jest mniejsza, nadal jest 3–4-krotnie większa niż w okresach regularnego jodowania. Wreszcie jakość jodo-wania soli obejmuje 96% zalecanych norm [1, 5]. Narodowy Program Eliminacji Zaburzeń w Przebiegu Niedoboru Jodu został przerwany w latach 2003–2005, Mapy obszarów zagrożonych podtopieniami w skali 1:50 000 w regionach wodnych kraju zostały wykonane w 4 etapach w latach 2003-2006 w Państwowym Instytucie Geologicznym w ramach jednego z zadań PSH, które dotyczy ostrzegania przed niebezpiecznymi zjawiskami stanowiącymi zagrożenie dla stref zasilania i poboru wód podziemnych. Wyznaczone Jod, ilościowo - więcej informacji. Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, stanowiąc składnik hormonów tarczycy. Niedobór jodu prowadzi do dysfunkcji tarczycy, wola i nieprawidłowego przebiegu ciąży, włącznie z niedorozwojem płodu. Bardzo wysokie spożycie jodu zwykle hamuje aktywność tarczycy i naraża Zróżnicowanie sezonowe i przestrzenne występowania intensywnych opadów atmosferycznych w Polsce Mapa prognostyczna link otwiera się w nowym oknie Mapa klimatologiczna Opady atmosferyczne o wartościach dobowych skrajnie wysokich, powyżej 150, 200 mm, występują najczęściej w obszarach górskich (Tatry, Beskid Śląski, Beskid Żywiecki Z tych plików cookie pliki cookie, które są sklasyfikowane jako niezbędne, są przechowywane w przeglądarce, ponieważ są niezbędne do działania podstawowych funkcji witryny. Używamy również plików cookie stron trzecich, które pomagają nam analizować i zrozumieć, w jaki sposób korzystasz z tej witryny. nonton film captain america the winter soldier sinopsis. kaczusia007 zapytał(a) o 10:08 Gdzie jest najwięcej jodu? Gdzie w Polsce jest najwięcej jodu oprócz naszego morza Bałtyckiego? To pytanie ma już najlepszą odpowiedź, jeśli znasz lepszą możesz ją dodać 1 ocena Najlepsza odp: 100% 0 0 Odpowiedz Najlepsza odpowiedź Andrzejmlkgryf odpowiedział(a) o 10:22: Jod występuje w wodzie morskiej i sdolankach, sprawdz gdzie sa poklady solanek w Polsce( na pewno podkarpacie i rejon Buska - zdroju w kieleckiem. Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub Pozytywne działanie jodu na nasze zdrowie jest znane od dawna. Ale na czym dokładnie polega? Gdzie i kiedy jest go najwięcej? Wyjaśniamy wątpliwości. atna lekcja-atrakcje" src=" alt="dla dzieci bezpłatna lekcja-atrakcje" width="515" height="200" /> Jod to pierwiastek, bez którego ludzki organizm nie może funkcjonować prawidłowo. Ma niezwykłe znaczenie zwłaszcza dla tarczycy, która produkuje wyjątkowo ważne hormony regulujące pracę układu nerwowego czy krążenia. Niedobór jodu może więc powodować niedoczynność tarczycy, depresję, choroby sercowo-naczyniowe, podwyższony poziom cholesterolu, otyłość, ogólne osłabienie, łamliwość włosów i paznokci. Jednak szczególnie ważny jod jest dla matek w czasie ciąży, ponieważ zapobiega zaburzeniom rozwoju płodu. Natomiast niedobór jodu u małych dzieci może wywołać zahamowanie wzrostu czy trudności z koncentracją. I choć w Polsce już od 1998 roku sól kuchenna jest wzbogacana o jod, to jego niedobór nadal stanowi istotny problem. Szacuje się, że na całym świecie może dotyczyć nawet 2 mld ludzi. Jakie są zalecane dawki jodu? Człowiek potrzebuje tak naprawdę niewiele jodu, bo zaledwie 200 mikrogramów dziennie. Jednak na terenach, w których występuje jego niedobór w wodzie i powietrzu, trudno dostarczyć organizmowi nawet tak niedużą dawkę. Kobiety ciężarne i karmiące potrzebują go więcej. Wedle szacunków, w organizmach aż 36% kobiet w wieku rozrodczym poziom tego pierwiastka jest za niski. Kiedy nad Bałtykiem występuje najwięcej jodu? W Polsce niedoborem jodu zagrożona jest większa część kraju, a zwłaszcza południe, wschód i tereny górskie. Na szczęście nad Bałtykiem jest go pod dostatkiem, bo to jeden z najbogatszych. w ten pierwiastek regionów na świecie! W Bałtyku jest znacznie więcej jodu niż np. w Morzu Śródziemnym. Zawarty jest w wodzie, uwalnia się także do powietrza i opada na ziemię, a najwięcej jest go w odległości około 300 m od brzegu. Dlatego tak wartościowe są spacery po plaży. To zatem coś więcej niż subiektywne wrażenie, kiedy wracając z takiego spaceru, mówimy, że od razu czujemy się lepiej. Oczywiście jod wchłania się także podczas kąpieli morskich, przez skórę. Co ważne, jod można znaleźć także w rybach i owocach morza, szczególnie bogaty w jod jest dorsz. Również warzywa i owoce z upraw położonych bliżej morza zawierają więcej tego pierwiastka. Zatem dłuższy pobyt nad polskim morzem powinien dostarczyć nam naprawdę sporą dawkę jodu. Sprawdź również: Noclegi nad morzem z atrakcjami dla dzieci Dzięki silnemu wiatrowi i dużym falom tworzy się przyjemny jodowy aerozol. W związku z tym jest go więcej podczas wietrznej pogody, a nawet w trakcie sztormów, więc przede wszystkim wiosną, jesienią i zimą. Dzięki temu bardzo wartościowe są także wyjazdy poza sezonem letnim. Polska leży poza strefami współczesnej aktywności tektonicznej i wulkanicznej, stąd też pozyskiwanie złóż pary z dużych głębokości do produkcji energii elektrycznej jest na dzisiejszym etapie technologicznym nieopłacalne ekonomicznie. Występują natomiast w naszym kraju naturalne baseny sedymentacyjno-strukturalne, wypełnione gorącymi wodami podziemnymi o zróżnicowanych temperaturach. Temperatury tych wód wynoszą od kilkudziesięciu do ponad 90°C, a w skrajnych przypadkach osiągają sto kilkadziesiąt stopni co sprawia, że znajdują one zastosowanie głównie w energetyce cieplnej. W naszym kraju istnieją bogate zasoby energii geotermalnej. Ze wszystkich odnawialnych źródeł energii najwyższy potencjał techniczny posiada właśnie energia geotermalna. Jest on szacowany na poziomie 1512 PJ/rok, co stanowi ok. 30% krajowego zapotrzebowania na ciepło. Bardzo ważny jest fakt, iż w Polsce regiony o optymalnych warunkach geotermalnych w dużym stopniu pokrywają się z obszarami o dużym zagęszczeniu aglomeracji miejskich i wiejskich, obszarami silnie uprzemysłowionymi oraz rejonami intensywnych upraw rolniczych i warzywniczych. Na terenach zasobnych w energię wód geotermalnych leżą takie miasta jak: Warszawa, Poznań, Szczecin, Łódź, Toruń, Płock. Przeprowadzona na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat analiza ponad 1000 odwiertów umożliwiła opracowanie cyfrowych map występowania wód geotermalnych w Polsce i potencjalnych zasobów energii w nich zgromadzonych. Największe uznanie zdobyła praca profesorów IGSMiE PAN: Romana Neya i Juliana Sokołowskiego pt. "Wody geotermalne Polski i możliwości ich wykorzystania" z roku 1987. Zaktualizowaną wersję, opracowaną przez profesora Jacka Zimnego i jego asystentów, przedstawia poniższy rysunek. Rys. 1. Mapa geotermalna Polski. Z opracowanych dotychczas badań i analiz wynika jednoznacznie, iż na obszarze Polski znajduje się co najmniej 6600 km2 wód geotermalnych o temperaturach rzędu 27-125°C Zasoby te są dość równomiernie rozmieszczone na znacznej części obszaru Polski, w wydzielonych basenach, subbasenach geotermalnych, zaliczanych do określonych prowincji i okręgów geotermalnych. Polska na mapie europejskich prowincji geotermalnych Na terenie Europy liczącej 10 mln km2 znajduje się około 30 prowincji geotermalno-ropo-gazonośnych, na obszarze przeszło 5 mln km2. Z tego 32 proc. obszaru Europy zajmuje Prowincja Centralnoeuropejska (1,6 mln km2), która zawiera następujące baseny geotermalne: staropaleozoiczny, dewońsko-karboński, permski, triasowy, jurajski, kredowy i kenozoiczny (najzasobniejsze w Europie). Występujące tam wody mają różną temperaturę i mineralizację. W Polsce temperatury te kształtują się w granicach 20-180 st. C (Września). Przeszło 220 tys. km2 obszaru Polski pokryte jest basenami sedymentacyjnymi Prowincji Centralno-europejskiej zawierającymi wody geotermalne w następujących zbiornikach (basenach): kambryjskim, dewońsko-karbońskim, dolnopermskim, cechsztyńskim, triasowym, jurajskim i kredowym (rys. 2). Rys. 2. Mapa prowincji geotermalno-gazo-roponośnych. Na terenie Europy liczącej 10 mln km2 znajduje się około 30 prowincji geotermalno-ropo-gazonośnych, na obszarze przeszło 5 mln km2. Z tego 32 proc. obszaru Europy zajmuje Prowincja Centralnoeuropejska (1,6 mln km2), która zawiera następujące baseny geotermalne: staropaleozoiczny, dewońsko-karboński, permski, triasowy, jurajski, kredowy i kenozoiczny (najzasobniejsze w Europie). Występujące tam wody mają różną temperaturę i mineralizację. W Polsce temperatury te kształtują się w granicach 20-180 st. C (Września). - basen kambryjski Wody geotermalne w tym zbiorniku występują na obszarach południowej Szwecji, Estonii, Łotwy, Litwy, północno-wschodniej Polski i części Białorusi. Wypełniają one przestrzeń porową piaskowców i mają temperatury na głębokości do 3 tys. m od 30 st. C do 120 st. C (J. Sokołowski) (rys. 3). Największe możliwości wykorzystania tych wód na obszarze Polski mają województwa: mazowieckie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, zachodnio-pomorskie, pomorskie; poza granicami Polski: okręg kaliningradzki należący do Rosji oraz obszary Litwy, Łotwy i Estonii. Rys. 3. Szkic proncji i okręgów geotermalnych Polski. - basen dewońsko-karboński Wody geotermalne z tego basenu można wykorzystywać na terenach Lubelszczyzny, Pomorza, województw: małopolskiego, śląskiego, częściowo podkarpackiego i świętokrzyskiego. Zbiorniki tych wód o temperaturach 50-90 st. C występują na głębokościach od 2 do 3 tys. metrów. Zbiorniki dewońskie i karbońskie są przeważnie węglanowe i w związku z tym bardziej zróżnicowane pod względem porowatości i przepuszczalności; są łatwiejsze w eksploatacji dzięki możliwości stosowania intensyfikacji przypływu wody geotermalnej. - basen dolnopermski W tym basenie występują wody geotermalne o wysokiej temperaturze i mineralizacji, ale o niezbyt dużej wydajności wodnej otworów. Możliwości pozyskiwania wód dla odbioru z nich ciepła i składników mineralnych, takich jak jod, brom, żelazo i inne, istnieją na Pomorzu, w otoczeniu Gór Świętokrzyskich, na monoklinie przedsudeckiej oraz w Niemczech i Holandii. - basen cechsztyński W tym basenie wody geotermalne wystepują w wapieniu podstawowym i dolomicie głównym w brzeżnych częściach basenu na terenie Polski (obszar monokliny przedsudeckiej, województwa warmińsko-mazurskiego) i Niemiec. - basen triasowy W tym basenie wody geotermalne występują w pstrym piaskowcu, wapieniu muszlowym oraz dolnym i środkowym kajprze. Dostępne wierceniami są na peryferiach basenu niemiecko-polskiego oraz w strukturach antyklinalnych centralnej części basenu (pomorskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie, obrzeżenia Gór Świętokrzyskich, obszar monokliny przedsudeckiej). Z tego zbiornika będzie korzystać realizowany aktualnie przez Fundację "Lux Veritatis" Zakład Geotermalny w Toruniu (woda z wapienia muszlowego lub pstrego piaskowca). Są to wody o dużej mineralizacji i temp. rzędu 60-100 st. C na głębokościach 2-3 tys. metrów. - basen jurajski Zawiera zbiorniki wód geotermalnych w piaszczystych utworach dolnej jury (liasu) i doggeru oraz w węglanowych utworach doggeru i malmu. Zbiorniki liasowe i częściowo górnotriasowe są eksploatowane przez zakłady geotermalne w Pyrzycach, Stargardzie Szczecińskim i Mszczonowie oraz przez kilka zakładów geotermalnych w rejonie Neubranderburga (Niemcy). Z tego zbiornika może skorzystać również Geotermia Toruńska oraz projektowane zakłady geotermalne w Skierniewicach i Żyrardowie (utwory liasu). Koniecznym byłoby zbudowanie zakładów geotermalnych wykorzystujących wody z utworów doggeru i malmu w rejonie warszawskim. Zbiorniki węglanowe doggeru eksploatowane są przez blisko 50 zakładów geotermalnych w basenie paryskim (Francja). Bardzo dobre zbiorniki węglanowe istnieją w utworach górnojurajskich, w nieckach na terenie Polski, Niemiec i Holandii. - basen kredowy W tym basenie wody geotermalne znajdują się w utworach węglanowo-piaszczystych dolnej kredy oraz częściowo w utworach węglanowo-piaszczystych górnej kredy na obszarze Polski, Niemiec i Holandii. Opracowanie technologii eksploatacji wód geotermalnych z różnych wymienionych wyżej basenów kredowych dawałoby szansę wykorzystania tych wód i energii w nich zawartej na obszarze 8 państw: Szwecji, Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Polski, Niemiec, Holandii. Największe perspektywy rozwoju geoenergetyki istnieją w krajach prowincji północno-zachodniej i środkowej Europy, tj. w Polsce, Niemczech, na Białorusi, Litwie, Łotwie, w Estonii i Danii (rys. 2). Następna pod względem możliwości rozwoju jest prowincja panońska obejmująca Węgry, część Rumunii, wschodnią część Chorwacji i północną część byłej Jugosławii (rys. 1). Trzecim obszarem jest prowincja przedkarpacko-ukraińska (Polska, Słowacja, Ukraina, Bułgaria, Rumunia). Aktualnie na obszarze prowincji europejskiej północnozachodniej (Dania, Niemcy, Holandia) i środkowej Europy (Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś) funkcjonują jedynie zakłady geotermalne z utworów liasowych, w przygotowaniu są projekty eksploatujące wody z basenu kambryjskiego (Litwa i północno-wschodnia Polska) oraz kredowego (centralna Polska). Wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce Wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce zależy od prawidłowego opracowania projektów gwarantujących konkurencyjność ekonomiczną i ekologiczną geotermii w stosunku do innych nośników energii. Projekty te powinny być ukierunkowane na kompleksowe, maksymalne wykorzystanie energii geotermalnej niskotemperaturowej (ciepło) i wysokotemperaturowej (prąd i ciepło), w restrukturyzacji polskiej gospodarki, usług i rolnictwa, szczególnie dla zabezpieczenia samowystarczalności energetycznej poszczególnych gmin, co jest koniecznością i szansą rozwoju Polski w XXI wieku. Można i należy podjąć projekty, aby zbudować zakłady geotermalne z zasobów basenów: - kambryjskiego (Olsztyn, Nidzica, Iława, Ostróda, Morąg, Lidzbark Warmiński, Bartoszyce, Kętrzyn, Cieplice, Polanica, Duszniki, Lądek); - dewońsko-karbońskiego (Kraków, województwo małopolskie, Bielsko-Biała, województwo śląskie); - dolnopermskiego (na obszarze monokliny przedsudeckiej, oś Poznań - Częstochowa); - cechsztyńskiego (na obszarze monokliny przedsudeckiej, oś Jelenia Góra - Wrocław - Śląsk - Kielce); - triasowego (na obszarze monokliny przedsudeckiej, obrzeżenia Gór Świętokrzyskich, subbasenu grudziądzko-warszawskiego, subbasenu szczecińsko-łódzkiego; województwa kujawsko-pomorskiego - jednego z najbardziej korzystnych pod względem geotermalnym obszarów Polski); - jurajskiego; zbudowano zakłady w Pyrzycach, Mszczonowie, w możliwym przygotowaniu zakłady geotermalne w Skierniewicach, Żyrardowie, Szczecinie, Łodzi, Kole, Gnieźnie, Toruniu (w budowie), Bydgoszczy, Warszawie, w Małopolsce; - kredowego (na obszarze Mazowsza, niecki mogileńsko-łódzkiej: Mogilno, Inowrocław, Kruszwica, Strzelno, Janikowo, Janowiec; Małopolski: oś Bielsko - Kraków - Tarnów - Dębica), (tab. 1). Tab. 1. Potencjalne zasoby wód i energii zawarte w poszczególnych prowincjach i okręgach geotermalnych. Jak dotąd na terenie Polski funkcjonuje kilka geotermalnych zakładów ciepłowniczych, Bańska Niżna (4,5 MJ/s, docelowo 70 MJ/s), Pyrzyce (15 MJ/s, docelowo 50 MJ/s), Stargard Szczeciński (14 MJ/s), Mszczonów (7,3 MJ/s), Uniejów (2,6 MJ/s), Słomniki (1 MJ/s), Lasek (2,6 MJ/s) oraz Klikuszowa (1 MJ/h). W fazie realizacji jest projekt geotermalny w Toruniu. W kilku polskich gminach trwają prace koncepcyjne nad utworzeniem zakładów ciepłowniczych i energetycznych. Rys. 4. Zakłady geotermalne w Polsce. Jod (I) w organizmie człowieka znajduje się przede wszystkim w tarczycy. Jest niezbędny do wytwarzania hormonów tarczycy: tyroksyny i trijodotyroniny. Hormony te wpływają na prawidłowy rozwój oraz funkcjonowanie mózgu, układu nerwowego i układu kostnego. Biorą udział w przemianach wielu składników, np. białek, tłuszczu, węglowodanów i witamin. Regulują procesy wzrostu i dojrzewania komórek. Odpowiadają za utrzymanie prawidłowej temperatury ciała. Jod jest także jednym z najsilniejszych antyoksydantów i wykazuje działanie ochronne w procesach zapalnych oraz nowotworowych. Fot. Jod należy do składników odżywczych, które nie są magazynowane w organizmie człowieka, i musi być dostarczany z dietą. Pewne ilości tego pierwiastka mogą być również absorbowane z powietrza przez układ oddechowy i skórę. Niedostateczna podaż jodu prowadzi do wystąpienia jego niedoborów w organizmie człowieka. Niedobory jodu u ludzi są często obserwowane na świecie. W ich wyniku w organizmie dochodzi do powiększenia tarczycy (wole), częściej występują choroby tarczycy, w tym rak tarczycy. Pojawiają się także doniesienia wskazujące, że niedobory tego pierwiastka mogą zwiększać częstość wystąpienia raka żołądka. Niedobory jodu mogą prowadzić do zaburzeń pracy mózgu, objawiających się np. ograniczeniem zdolności uczenia się, zapamiętywania i kojarzenia. Znaczny niedobór jodu u kobiet w ciąży może powodować nieodwracalny niedorozwój mózgu u płodu i kretynizm; może być również przyczyną zaburzeń rozrodczości i większej śmiertelności dzieci. Ze względu na powszechność występowania niedoborów jodu wiele krajów, w tym Polska, wprowadziło profilaktykę jodową, mającą na celu zmniejszenie zapadalności na choroby tarczycy. W Polsce od 1997 r. na terenie całego kraju stosuje się obligatoryjne wzbogacanie soli kuchennej przeznaczonej do bezpośredniego spożycia w jod w ilości 2,3 ± 0,77 mg w 100 g soli kuchennej, co odpowiada 30 ± 10 mg jodku potasu (KI) lub 39,13 ± 13 mg jodanu potasu na kilogram soli. Należy podkreślić, że stosowanie profilaktyki jodowej z użyciem soli jodowanej nie oznacza zwiększenia spożycia soli w diecie, ponieważ może to być przyczyną częstszego występowania nadciśnienia tętniczego i chorób serca. Aby ograniczyć możliwość przedawkowania jodu i wynikające z tego ryzyko wystąpienia zaburzeń na tle nadczynności tarczycy, obowiązek jodowania ograniczony został do soli przeznaczonej do bezpośredniego spożycia. Po kilkuletnim okresie profilaktyki jodowej stwierdzono, że system jest efektywny i bezpieczny. W wyniku tego Polska w ocenie WHO została przesunięta z grupy krajów niedoborowych w jod do krajów europejskich z wystarczającą podażą jodu na poziomie populacyjnym, z zaznaczeniem potrzeby kontynuacji programu w kolejnych latach jako warunku utrwalenia uzyskanych wyników i całkowitego ustąpienia wola w młodym pokoleniu. Zgodnie z zaleceniami WHO w przypadku kobiet w ciąży i karmiących piersią wskazuje się na potrzebę suplementacji jodem w dawce 100–150 µg/d. Podkreśla się również potrzebę zwiększenia spożycia żywności o naturalnie znacznej zawartości jodu, czyli ryb morskich, mleka, owoców morza, warzyw i owoców oraz wód mineralnych o stężeniu jodków 100–200 µg/l. Przy prowadzeniu profilaktyki jodowej nie można zapominać o grupie osób, u których nadmierne ilości jodu mogą wywoływać nadczynność tarczycy. Nadmierne spożycie jodu z dietą oraz stosowanie suplementów diety zawierających jod może prowadzić do wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych, objawiających się ślinotokiem, podrażnieniem błon śluzowych układu oddechowego lub zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka). U części osób mogą wystąpić: wole oraz nowotwory. Przy większych dawkach jodu występuje białkomocz i zaburzenia pracy serca. Największe ilości jodu znajdują się w żywności pochodzenia morskiego, tj. rybach i owocach morza. Ważne źródła tego pierwiastka w diecie to mleko i jego przetwory. Zawartość jodu w tych produktach zależy od jego ilości w paszy, którą spożywają zwierzęta. W niektórych krajach stosuje się jodowanie pasz. Mniejszą zawartością jodu charakteryzują się warzywa, owoce i produkty zbożowe. Zawartość jodu w 100 g przykładowych produktów spożywczych przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Zawartość jodu w 100 g wybranych produktów spożywczych produkt jod (µg) sól kuchenna, jodowana 2293,0 dorsz świeży 110,0 mintaj świeży 103,0 makrela wędzona 40,0 ser edamski tłusty 30,0 sardynka w pomidorach 25,0 tuńczyk w oleju 25,0 orzechy laskowe 17,0 brokuły 15,0 szpinak 12,0 ser brie pełnotłusty 11,2 jaja kurze całe 9,5 płatki owsiane 5,9 czekolada mleczna 5,5 groszek zielony 4,4 salami popularne 4,1 ser twarogowy półtłusty 3,7 mleko 0,5% tł. 3,4 jogurt truskawkowy 1,5% tł. 3,3 wątroba wieprzowa 3,1 kapusta biała 3,0 fasola biała, nasiona suche 3,0 banan 2,8 bułki pszenne zwykłe 2,8 kakao 16%, proszek 2,8 chleb żytni razowy 2,7 mleko 3,5% tł. 2,7 czekolada gorzka 2,3 ryż biały 2,2 migdały 2,0 wieprzowina, karkówka 1,8 jabłko 1,6 karp świeży 1,5 wieprzowina, schab 1,5 pomarańcza 1,2 pomidor 1,1 szynka wieprzowa, gotowana 1,0 płatki kukurydziane 0,9 wołowina, pieczeń 0,8 Na podstawie: Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005. Jod z produktów spożywczych jest na ogół dobrze wchłaniany (ok. 90%), w żywności mogą jednak występować substancje utrudniające jego przyswajanie, takie jak glukozynolany – substancje wolotwórcze występujące w roślinach z rodziny krzyżowych (w przypadku dostatecznej podaży jodu substancje te nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi), glikozydy, siarkocyjanki, fluorki, wapń, magnez i żelazo. Średnie zapotrzebowanie na jod dla osób dorosłych wynosi 95 µg/d. Większe zapotrzebowanie na ten pierwiastek wyznaczono dla kobiet w ciąży – 160 µg/d, i dla kobiet karmiących – 210 µg/d (Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B., 2008). Wielu z nas mieszka i pracuje w miastach, wśród zanieczyszczeń i hałasu. Nasze dzieci nie mają na co dzień kontaktu z naturą, co sprawia, że spada ich odporność, pojawiają się alergie, zapadają na inne choroby cywilizacyjne, a jak już zachorują, to ciężko je doleczyć. Szukamy okazji, by pozwolić im zaczerpnąć świeżego powietrza: jedziemy na wycieczkę, wysyłamy ich na „zieloną szkołę” albo chociaż idziemy na parku. Zanim Twoje dziecko pójdzie do szkoły lub przedszkola warto wzmocnić jego odporność. Jak to zrobić w sposób przyjemny i bez użycia medykamentów? Są na Podkarpaciu miejsca, w których w szczególny sposób można pomóc swojemu zdrowiu. Mają specyficzny mikroklimat, wyjątkowo zdrowe powietrze, źródła wód mineralnych albo prowadzone są tam zajęcia terapeutyczne oparte o naturę. O kilku takich miejscowościach chcemy napisać. 1. Myczkowce mają wyjątkowy mikroklimat. Kombinacja niskich dziennych wahań temperatury, wilgotności powietrza i poziomu jego nasycenia tlenem sprawia że można tu zażywać „kąpieli powietrznych”, które mają działanie hartujące i zwiększają odporność na przeziębienia. Przyjeżdżają tu także osoby ze schorzeniami górnych dróg oddechowych, skóry i przewodu pokarmowego. Myczkowce, położone przy jeziorach Myczkowskim i Solińskim, to także znakomita baza wypadowa do górskich spacerów i wodnych sportów. 2. Iwonicz-Zdrój, jedno z najstarszych polskich uzdrowisk, słynie z unikalnego, leczniczego mikroklimatu, czystego środowiska naturalnego. ale przede wszystkim bogatych złóż wód mineralnych. Są one wykorzystywane do inhalacji, kuracji pitnych i kąpielowych oraz do produkcji iwonickiej soli jodobromowej. Można ją dodawać do kąpieli lub stosować podczas inhalacji. Sól ta działa bakteriobójczo i wzmacnia odporność. Na atrakcyjność Iwonicza-Zdroju wpływa także malownicze położenie wśród wzniesień porośniętych lasami jodłowo-bukowymi. 3. Rymanów-Zdrój leży niedaleko Iwonicza-Zdroju i znany jest z wyjątkowo zdrowego powietrza i wody. Już 100 lat temu wysyłano tam dzieci, by wzmacniać ich odporność i leczyć schorzenia dróg oddechowych. Pomagały w tym wody solankowe z dużą zawartością jodu. W centrum miasteczka znajduje się pijalnia źródlanych wód mineralnych Tytus, Klaudia i Celestyna. Zaraz obok można odpocząć przy tężni solankowej, gdzie unosząca się w powietrzu mgiełka minerałów nie tylko buduje odporność, ale też pomaga przy alergiach oraz nadciśnieniu tętniczym. 4. Horyniec-Zdrój to jedyne na Podkarpaciu i jedno z nielicznych w Polsce południowej uzdrowisk nizinnych, co oznacza, że tamtejszy klimat jest łagodniejszy niż w uzdrowiskach położonych w górach. Powstało ono sto lat temu w miejscu bogatym w siarczkowe wody mineralne i borowinę. Powietrze jest tu czyste, nasycone dużą ilością tlenu produkowanego przez rozległe lasy. Przeważające w tych stronach drzewostany sosnowe wytwarzają tzw. fitoklimat, przesycony oparami olejków eterycznych, niezwykle cenny dla zdrowia. 5. Polańczyk jest oryginalnie położoną miejscowością. Leży na półwyspie, a z trzech stron otoczona jest wodami Jeziora Solińskiego. Choć nieopodal wznoszą się góry to klimat jest tu specyficzny, mniej ostry niż zwykle na tych wysokościach. Występują w Polańczyku mineralne wody jodkowe i borowe, które stosowane są w kuracji pitnej i kąpielach leczniczych. Na miejscu warto skorzystać z tężni solankowej. Miłośnicy górskich wędrówek i sportów wodnych też będą tu mieli duże możliwości wyboru. 5. Radawa jest małą wioską nieopodal Jarosławia, ale w miesiącach letnich przyjeżdżają tu wypocząć nie tylko mieszkańcy okolic, ale też całego Podkarpacia, a nawet innych regionów Polski. W tutejszym powietrzu znajduje się mnóstwo jodu, który (inaczej niż nad morzem) wytwarzany jest przez drzewa iglaste, przeważające w radawskich lasach. Zdrowe, rześkie powietrze jest szczególnie odczuwalne wieczorem, po upalnym dniu. Warto też przypomnieć, że w Radawie znajduje się najczystsze w całym województwie kąpielisko. 6. Kielnarowa to wieś położona na wzgórzach pięknego i cichego Pogórza Dynowskiego. Otoczona jest liściastym lasem mieszanym, a wśród drzew znajdują się ścieżki spacerowe sprzyjające relaksowi i rekreacji. Przy tym wszystkim nie leży ona na odludziu – do centrum Rzeszowa jest tylko nieco ponad 10 km. Ma tam swój kampus Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, a przy nim mieści się tu Centrum Zooterapii. Znajdziemy tu konie, koty i alpaki, które wspierają „ludzkich” lekarzy w leczeniu niektórych schorzeń oraz rehabilitowaniu pacjentów. 7. Sołonka to wieś w gminie Lubenia, na południe od Rzeszowa, niedaleko drogi, która prowadzi do Strzyżowa. Już jej nazwa sugeruje, czego możemy w niej szukać. Już wieki temu wydobywano tu sól. Potem na jakiś czas zapomniano i o niej, i o leczniczych właściwościach tutejszych wód, i o powietrzu o dużej zawartości jodu. W ostatnich latach to się na szczęście zmieniło. Odnaleziono źródełko, odkopano stara studnię i zbudowano kaskadę solankową. A wokół piesze szlaki prowadzące po okolicznych wzgórzach. Idealnie byłoby, gdybyście mogli spędzić z dziećmi w takim miejscu 3 tygodnie, lecz nawet kilkudniowy pobyt może dać zdumiewające rezultaty. Jeśli zaś w najbliższym czasie nie wybierzecie się do żadnej z opisanych miejscowości, to zachęcamy do wyjścia z domu. Gdzieś niedaleko musi być jakiś las 🙂

mapa występowania jodu w polsce